บัตร My Number หรือ マイナンバーカード เป็นระบบใหม่ที่ไม่ได้ใหม่มากในญี่ปุ่น แต่เพิ่งเริ่มมีแคมเปญ รณรงค์ให้คนที่อยู่ในญี่ปุ่นไปทำบัตร My Number กันเยอะๆ เนื่องจากจริงๆแล้วคนญี่ปุ่นไม่ได้มีบัตรประชาชนแบบคนไทยที่เอาไว้ยืนยันตัวตนเวลาทำธุรกรรมต่างๆ ด้วยยุคที่ระบบดิจิตอลกำลังเข้ามามีบทบาทในการทำเอกสารต่างๆมากขึ้น ทางรัฐบาลญี่ปุ่นก็เลยพยายามจะทำให้บัตร My Number สามารถใช้ทำธุรกรรมต่างๆได้ทั้งในโลกออนไลน์และออฟไลน์ โดยปกติแล้วบัตร My Number จะมีอายุ 10 รอบวันเกิดสำหรับบุคคลที่บรรลุนิติภาวะแล้ว กับ 5 รอบวันเกิดสำหรับบุคคลที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ

แต่สำหรับคนต่างชาติที่เข้ามาอยู่ญี่ปุ่นด้วยวีซ่าระยะกลาง-ยาว วันหมดอายุบนหน้าบัตร My Number จะตรงกับวันหมดอายุไซริวการ์ด ทั้งนี้ญี่ปุ่นจะไม่ได้นับว่าบัตร My Number ใบนั้น “หมดอายุ” แบบที่จะมีจดหมายมาให้ไปต่ออายุ My Number แบบคนญี่ปุ่น แต่จะเป็นการไปขอขยายอายุบัตร My Number หลังจากได้รับบัตรไซริวการ์ดใบใหม่ ก่อนที่บัตร My Number จะหมดอายุ ไม่เช่นนั้นจะถือว่าบัตรไม่สามารถใช้งานได้ ถ้าต้องการออกใหม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมออกบัตรใหม่ 1,000 เยนด้วย

จากที่ถือบัตร My Number มาประมาณ 3-4 ปีได้ก็อาจจะสามารถสรุปข้อดี-ข้อเสียของการถือบัตร My Number ขณะที่ใช้ชีวิตในญี่ปุ่นได้ประมาณนี้ค่ะ

ข้อดี

• สามารถทำธุรกรรมออนไลน์ได้หลากหลาย เช่น ต่อ VISA (ต้องซื้อ IC Card Reader และตอนนี้รองรับเฉพาะการทำธุรกรรมผ่านระบบ window เท่านั้น), ยื่นขอรับสิทธิ์จากเขตหรือจังหวัดที่อยู่อาศัย
• สามารถไปกดเอกสารที่ต้องใช้ประกอบการยื่น VISA หรือทำธุรกรรมต่างๆเช่น 住民票 จูมินเฮียว, 納税証明書 เอกสารรับรองการเสียภาษี, 課税証明書 เอกสารายละเอียดภาษี เป็นต้น ได้เองตามเครื่อง Multifunction Printer ในร้านสะดวกซื้อ (ช่วงเวลาที่กดได้และเอกสารที่กดได้ขึ้นอยู่กับบริการของเขต แต่คือสะดวกกว่าไปขอที่เขตมาก และค่าธรรมเนียมถูกกว่าด้วย)
• ใช้แทนบัตรประกันสุขภาพถ้วนหน้าได้ หากลืมนำบัตรไป (รัฐบาลมีแนวโน้มจะยกเลิกบัตรประกันสุขภาพ เหมือนพยายามจะบีบให้คนมาทำบัตร My Number ทุกคนแทน แต่ว่าน่าจะเป็นเรื่องของอนาคต เพราะยังติดปัญหาหลายอย่างอยู่)
• สามารถใช้เป็นเอกสารยืนยันตัวตนแบบฉบับเดียวได้ ไม่ต้องโดนเรียกขอเอกสารยืนยันตัวต้น 2 อย่าง (แต่สำหรับคนต่างชาติหลายๆธุรกรรมสำคัญต้องใช้ไซริวการ์ดควบคู่ไปด้วยค่ะ)
• สามารถตรวจสอบข้อมูลเกี่ยวกับตัวเอง เช่น การเสียภาษี การเสียเนินคิง ฯลฯ ผ่านระบบ My Number ใน internet ได้
• ตอนนี้กระทรวงดิจิตอลของญี่ปุ่นพยายามขยายบริการที่ให้ผู้ถือ My Number Card สามารถทำ Online ได้เยอะขึ้นโดยไม่ต้องไปที่เขต เช่น การแจ้งย้ายเข้า-ออก เปลี่ยนที่อยู่, การขอเอกสารรับรองเป็น Digital Format ต่างๆ เป็นต้น
• สำหรับคนที่ทำงานในญี่ปุ่น สำเนาบัตร My Number Card จะเป็นหนึ่งในเอกสารที่บริษัทร้องขอ หากไม่ได้ทำบัตรไว้ อาจจะต้องไปออกจูมินเฮียวแบบระบุ My Number หรือเอกสารอื่นมายื่นแทน (ปัจจุบันเขตไม่ออกบัตรอ่อน My Number แล้ว จึงไม่สามารถใช้แทนได้)

ข้อเสีย

• ต้องเสียเวลาไปทำบัตรที่เขตหรือต้องเสียเวลาไปรับบัตรด้วยตัวเอง (เลือกได้ว่า ถ้ายื่นคำร้องทางไปรษณีย์ก็ต้องไปรับบัตรเองที่เขต แต่ถ้าไปยื่นเรื่องที่เขตก็สามารถเลือกรับบัตรทางไปรษณีย์ได้)
• ต้องไปต่ออายุบัตรตามวันหมดอายุที่เขียนอยู่บนไซริวการ์ดเอง (ต้องรู้ตัวเอง ไม่มีจดหมายมาเตือน) สำหรับคนที่ถือวีซ่า 1 ปีอาจจะค่อนข้างวุ่นวาย เพราะต้องไปต่อไซริวการ์ดก่อนแล้วต้องได้ไซริวการ์ดก่อนหมดอายุ และมายื่นขอต่อวันหมดอายุของ My Number ต่อ แต่สำหรับคนที่ถือวี
  ซ่า 3 ปี หรือ 5 ปี อาจจะไม่ได้รู้สึกลำบากมาก เพราะไม่ได้ต้องทำเอกสารถี่นัก
  สามารถมอบอำนาจให้คนอื่นไปทำแทนได้ ให้คนในครอบครัวที่อยู่บ้านเดียวกันไปทำเรื่องให้จะง่ายสุด หากไปทำเองไม่ได้

สำหรับเพื่อนๆที่กำลังพิจารณาว่าจะทำบัตร My Number ดีไหม ก็ลองเอาข้อดีข้อเสียที่สรุปมาให้เบื้องต้นไปใช้ประกอบการพิจารณากันได้นะคะ