เรื่องของเรื่องจริงๆแล้วถ้าจะย้ายบ้านพร้อมย้ายงานด้วยนั้น ระยะเวลาเตรียมตัว 4 สัปดาห์คือกระชั้นชิดมาก ถ้าต้องทำทั้งหมดคนเดียวอาจจะมีหลุดมีพลาดบ้าง ถ้าเป็นไปได้ส่วนใหญ่จะแนะนำให้มีเวลาอย่างน้อย 6-8 สัปดาห์ และควรมีเวลาทำเอกสารสำคัญหลังย้ายบ้านก่อนเริ่มงานใหม่อย่างน้อย 1 สัปดาห์
นอกจากเอกสารที่จะต้องทำมีมากมายแล้ว อีก 1 เรื่องที่สำคัญไม่แพ้กันคือเงิน (ควรจะเป็นเงินสดด้วยค่ะ ที่พักบางที่หรือ agency บางทีไม่รับบัตรเครดิต ต้องโอนเงินสดผ่านบัญชีธนาคารอย่างเดียวก็ไม่น้อย) การจะย้ายบ้านครั้งนึง ควรจะต้องมีเงินสดสำหรับค่าเช่าบ้าน 5-6 เดือนขึ้นไป เพราะค่าสัญญาเช่าบ้านใหม่แบบพื้นฐานเลยคือ
1. ค่าเช่าบ้าน 1 เดือนล่วงหน้า + เศษวันของเดือนที่เข้าถ้าไม่ได้เข้าวันที่ 1 ของเดือน
2. ค่านายหน้า 仲介 1.1 เดือน (มีถูกสุดคือ 5.5 เดือน แต่เห็นมีแค่เจ้าเดียว ที่เหลือคือ 1-1.1 เดือน)
3. ค่ามัดจำ 敷金 1-2 เดือน (อันนี้แล้วแต่บ้านที่เลือก บางบ้านก็มีแบบที่ไม่ต้องจ่ายก็มี ส่วนนี้จะได้คืนบางส่วนตอนย้ายออก หลังจากหักค่าทำความสะอาดบ้านหลังย้ายออกแล้ว)
4. ค่าให้เปล่า 礼金 0.5-1 เดือน (อันนี้ก็แล้วแต่บ้านที่เลือกเช่นกัน บางบ้านก็มีให้เลือกแบบไม่ต้องจ่าย ส่วนนี้จะไม่ได้คืน เหมือนเป็นเงินมารยาทจ่ายให้เจ้าของบ้าน)
5. ค่าเปลี่ยนกุญแจ (ราคาแล้วแต่ความยากง่ายของกุญแจหรือจำนวนกุญแจ เริ่มต้นที่ประมาณ 20,000 เยน)
6. ค่าประกัน (ส่วนใหญ่จะประมาณ 20,000 เยน)
7. ค่าส่วนกลาง (ถ้ามี)
8. ค่าเช่าที่จอดรถ (ถ้ามี)
9. ค่าค้ำประกันคนเช่าบ้าน (แต่ก่อนเหมือนต้องใช้คนรู้จักมาค้ำ เดี๋ยวนี้ใช้บ.ประกันหรือบัตรเครดิตมาค้ำให้ โดยต้องจ่ายแรกเข้าประมาณ 10,000 เยน และต่อไปจ่ายเดือนละ 2% ของค่าเช่าบ้าน)
ซึ่งส่วนที่กล่าวถึงข้างต้นยังไม่รวมค่าเดินทางมาดูบ้าน ค่าซ่อมแซมบ้านเก่าที่อาจจะมีพื้นหรือผนังชำรุด (เจาะรู พื้นแตก ฯลฯ) อันนี้ควรซ่อมให้ทั้งหมด ไม่เช่นนั้นออกจากบ้านไปจะโดนชาร์จค่าซ่อมบ้านอีกแบบอาจจะราคาน่าตกใจกว่าซ่อมเอง นอกจากนี้แล้วแน่นอนว่าค่าขนย้าย ถ้าใช้บริษัทขนย้ายก็จะประเมินตามปริมาณของ + ระยะทาง (เช่น ต้องใช้รถกี่คัน ใช้คนมาขนกี่ขน มีต้องถอดหรือติดตั้งแอร์หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่นๆไหม เป็นต้น) ค่าใช้จ่ายเริ่มต้นถ้าในจังหวัดเดียวกันก็ประมาณ 40,000 เยน สำหรับห้องคนเดียว แต่ถ้าย้ายข้ามจังหวัดด้วยก็บวกระยะทางไปอีก อย่างของที่บ้านเป็นห้อง 2LDK ย้ายข้ามจังหวัดระยะทางไม่เกิน 200 กิโลเมตร ก็จะจ่ายประมาณ 150,000-200,000 เยน (ซึ่งก็ตีว่าประมาณค่าเช่าบ้าน 2-3 เดือน) แต่ถ้าเป็นช่วงพีค (ประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน) ราคาจะขึ้นจากปกติประมาณ 2 เท่า ยิ่งติดต่อช้า ยิ่งราคาสูง นอกจากนี้ถ้ามีเงินเยอะและขี้เกียจจัดการเอง บ.ขนย้ายสามารถทิ้งขยะชิ้นใหญ่ให้ได้ (แต่ราคาจะแพงกว่าที่จัดการเองมากๆ) หรือบางเจ้ารับซื้อของเก่าด้วย หรือมีบริการห่อของ ขนย้าย และจัดเข้าที่บ้านใหม่ให้เรียบร้อย ซึ่งแน่นอนว่าราคาก็จะสูงกว่าราคาแพคเกจพื้นฐานขึ้นไปอีกเป็นเท่าตัว
นอกจากนี้ก็จะมาแนะนำ Timeline เกี่ยวกับการเปลี่ยนงาน พร้อมย้ายบ้านแบบเร่งด่วน ว่าวางแผนการจัดการอย่างไรถึงสามารถทำทุกอย่างให้ทันได้ใน 4 สัปดาห์
- 4 สัปดาห์ก่อนย้ายบ้าน:
- แจ้งยกเลิกสัญญาบ้าน เนื่องจากต้องแจ้งอย่างน้อย 30 วันก่อนย้ายออก (ถ้าไม่อยากเสียเงินค่าเช่าบ้าน 2 ทางก็ต้องให้วันย้ายออก พอดีๆกับวันย้ายเข้าบ้านใหม่ ซึ่งตอนนั้นยังไม่ได้ทำสัญญาบ้านใหม่เลย ลุ้นมาก)
- หาข้อมูลเกี่ยวกับค่าเช่าบ้านในเมืองใหม่ที่จะย้ายไป ข้อมูลและที่ตั้ง agency เลือกบ้านที่สนใจไว้อย่างน้อย 2-3 ที่ เพื่อร่นระยะเวลาที่จะไปคุยกับ agency เพื่อไปดูบ้านจริงแล้วเลือกทำสัญญาเช่า
- 3 สัปดาห์ก่อนย้ายบ้าน:
- มาติดต่อ agency บ้านใหม่ ไปดูบ้านใหม่ และตัดสินใจทำสัญญาเช่าเลย (โชคดีที่ข้อมูลที่ดูมาในเน็ตกับสถานที่จริงค่อนข้างสอดคล้องกับความต้องการและ lifestyle ของครอบครัวเลยตัดสินใจได้ไม่ยาก แต่เผอิญบ้านใหม่ไม่มีที่จอดรถให้เช่าในพื้นที่บ้าน ต้องเช่าที่จอดรถรายเดือนที่อยู่ใกล้ๆแทน ทำให้ต้องรอติดต่อ agency ให้เช่าที่จอดรถอีกครั้ง)
- ขอ quotation บ.ขนย้ายทันทีที่ระบุวันที่และสถานที่ที่ต้องการย้ายไปได้ (ยิ่งติดต่อช้า ยิ่งแพง และถ้าเป็นช่วงที่คนย้ายเยอะๆก็จะยิ่งแพงขึ้นไปอีก)
- แจ้งยกเลิกน้ำ ไฟ แก๊สของบ้านเก่า (แก๊สต้องนัดเข้ามาปิดหัวแก๊สวันที่ย้ายออกด้วย)
- แจ้งย้ายบ้านบริการ internet นัดวันเข้ามาติดตั้งบ้านใหม่
- แจ้งบ.ประกันอัคคีภัยว่าจะย้ายบ้าน (ในหลายๆกรณีจะได้รับเงินคืนบางส่วน คือหารจำนวนวันที่ประกัน activate อยู่กับบ้านเก่า)
- เตรียมเอกสารแจ้งย้ายออกเขตเก่า และเอกสารสำหรับเข้างาน บ.ใหม่ ที่บางอย่างต้องได้จากเขตเก่า (เช่น เอกสารภาษี เนื่องจากขอข้ามเขตไม่ได้ ถ้าลืมจะต้องกลับมาขอเองที่เขตเก่าในกรณีที่รีบ ถ้าไม่รีบก็สามารถยื่นขอทางไปรษณีย์ได้ค่ะ)
- ทำ checklist ทุกอย่างที่จะต้องทำทั้งในพาร์ทเกี่ยวกับการย้ายบ้านและการย้ายงาน
- 2 สัปดาห์ก่อนย้ายบ้าน:
- ทยอยเก็บของ ซ่อมบ้าน วางแผนเรื่องทิ้งขยะชิ้นใหญ่
- แจ้งย้ายออกที่เขตเดิม (เก็บเอกสารดีๆเพื่อเอาไปแจ้งย้ายเข้าที่เขตปลายทาง)
- 1 สัปดาห์ก่อนย้ายบ้าน:
- เช็ครายละเอียดเอกสารทุกอย่างที่เกี่ยวข้องว่าทุกอย่างติดต่อเรียบร้อย โดยเฉพาะ บ.ขนย้าย บ้าน ว่ารายละเอียด service ใน quotation ครบตรงตามที่เราต้องการ
- ติดต่อแจ้งใช้บริการ น้ำ ไฟ แก๊ส ที่บ้านปลายทาง (แก๊สต้องนัดเข้ามาให้เปิดหัวแก๊สให้)
- แจ้งเปลี่ยนที่อยู่กับไปรษณีย์ (สามารถแจ้งทาง internet ได้)
- แจ้งเปลี่ยนที่อยู่บ.มือถือ, บัตรเครดิต ฯลฯ บริการต่างๆที่ใช้งานอยู่ (สามารถแจ้งย้ายทาง Internet หรือ โทรศัพท์ได้)
- เปลี่ยนที่อยู่ internet shopping ที่ใช้เป็นประจำ
- ทำทุกอย่างที่ทำล่วงหน้าทาง internet, โทรศัพท์และไปรษณีย์ให้ได้มากที่สุด เพื่อลดเวลาที่จะต้องเดินทางไปทำวันทำการ
- ย้ายเข้ามา 1 สัปดาห์แรก (เรียงตามลำดับ)
- แจ้งย้ายเข้าที่สำนักงานเขต 市役所
- อัพเดทที่อยู่ My Number Card
- อัพเดทที่อยู่ 在留カード
- แจ้งรับสิทธิ์ สวัสดิการต่างๆ (จะมีเอกสารแนะนำจากเขตเก่ามาว่าควรทำอะไรบ้าง)
- แจ้งย้ายเข้าเรียบร้อยแล้ว ไปทำเอกสารต่อที่สถานีตำรวจ 警察署 สำหรับคนที่มีใบขับขี่และมีรถยนต์
- อัพเดทที่อยู่ใบขับขี่ 免許証 (สามารถใช้บัตรไซริว หรือ My Number ที่แจ้งเปลี่ยนที่อยู่แล้วมายืนยันที่อยู่ใหม่ได้)
- ยื่นเรื่องขอ 車庫証明証 (ต้องใช้ 住民票 ที่อยู่บ้านใหม่ พร้อมแบบฟอร์มที่จอดรถ สัญญาที่จอดรถ) มีค่าธรรมเนียมประมาณ 2,500 เยน
- แจ้งอัพเดทที่อยู่กับธนาคารที่เปิดบัญชีไว้ อันนี้จำเป็นต้องไปแจ้งที่สาขาของธนาคารในวันที่เปิดทำการ ไม่สามารถแจ้งทาง internet ได้ค่ะ
- พอได้ 車庫証明書 จากสถานีตำรวจแล้ว (ส่วนใหญ่ใช้เวลา 2-3 วันทำการ เช่น ยื่นวันจันทร์ จะไปรับเอกสารได้อีกทีวันพฤหัสบดี) ก็ไปทำเรื่องที่กรมการขนส่ง 運輸局東京運輸支局
- อัพเดทที่อยู่ใน 車検証 (ต้องใช้ 住民票 ที่อยู่บ้านใหม่ พร้อม 車庫証明書 ที่ได้มาจากสถานีตำรวจ พร้อมไปกรอกแบบฟอร์มแจ้งย้ายที่อยู่)
- เปลี่ยนป้ายทะเบียนตามเขตที่อยู่ใหม่ มีค่าธรรมเนียมประมาณ 2,500 เยน
- ทำเอกสาร 室内現状確認書 บอกตำหนิบ้านใหม่ส่งกลับ agency ภายใน 1 สัปดาห์
- แจ้งย้ายเข้าที่สำนักงานเขต 市役所
คำแนะนำช่วงย้ายบ้านในส่วนของเอกสาร คือให้ถือ 在留カード(บัตรไซริว), My Number Card, 保険証 (บัตรประกันสุขภาพ), 印鑑หรือตราประทับชื่อตัวเอง (ส่วนใหญ่ทำสัญญาเรื่องบ้าน เรื่องรถ ของใหญ่ๆยังจำเป็นต้องใช้ค่ะ), กดหรือขอ 住民票(จูมินเฮียว)กับ課税証明書 (เอกสารรับรองการจ่ายภาษีปีล่าสุด) ของที่อยู่บ้านเก่าติดไว้ 1 ใบก่อนแจ้งย้ายออก (เพราะที่ญี่ปุ่นเอกสารพวกนี้ขอข้ามเขตไม่ได้ ยังไม่ได้ลองกดข้ามเขตที่อยู่ผ่าน My Number คิดว่าน่าจะค่อยๆทำได้มากขึ้นค่ะ) พอย้ายเข้าที่ใหม่ก็กด 住民票(จูมินเฮียว)ติดตัวไว้ก่อน 1 ใบ ช่วงที่ย้ายบ้านจะต้องติดต่อเปลี่ยนที่อยู่หลายอย่าง บางทีโอเคกับบัตรไซริว My Number หรือใบขับขี่ แต่บางทีก็เรียกร้องแต่ 住民票(จูมินเฮียว) เลยแนะนำให้เตรียมไว้ก่อนจะได้ไม่เสียเที่ยว โดยเฉพาะคนที่ไม่ได้ทำบัตร My Number ไว้จะต้องไปขอที่เขตอย่างเดียว แต่ถ้ามี My Number แล้วกดที่ร้านสะดวกซื้อได้เลย
สำหรับใครที่มองหา checklist ว่าจะต้องทำเอกสารอะไรบ้างตอนย้ายบ้าน แบบแยกเป็นหัวข้อตามสถานที่ที่จะต้องไปติดต่อสามารถเช็ครายละเอียดได้ที่ https://www.blogmun.com/lifestyle/ย้ายบ้าน-to-do-list/